ÖZEL ÖĞRENME GÜÇLÜĞÜ Anne & Babalar, Eğitim, Öğretmenler, Psikolojik Danışma & Rehberlik

 

  1. Özel öğrenme güçlüğü duygusal ve bilişsel zekası normal yada normal üstü olan herhangi bir nörolojik, fiziksel ve kültürel özrü olmayan bireylerde, okuma yazma, matematik kendini ifade etme, düşünme, zaman ve mekanda yönelme alanlarından biri yada birkaçında yetersizliğe yol açan  bir bozukluktur.
  2. Dinleme, konuşma, okuma, yazma akıl yürütme ve matematik yeteneklerinin kazanılmasında ve kullanılmasında önemli güçlüklerle kendini gösteren heterojen bir bozukluktur.
    Özel öğrenme yaşayan çocukların genellikle okul başarıları düşüktür. Okuma yazmayı kolay öğrenemedikleri için aile ve öğretmen çocuğun zekâsından kuşku duyar.
  3. Öğrenme güçlüğü gelişimsel bir sorundur ve yaşam boyu sürer. Bireyin dil gelişimini, dinleme, düşünme, okuma, yazma ve matematik becerilerini yoğunlukla etkileyen bir sorun olduğu için, bireyin eğitimini, sosyal ilişkilerini, günlük aktivitelerini ve benlik saygısını etkiler.
    Özel öğrenme güçlüğü olan çocukları, farklı öğrenen çocuklar olarak görmek ve güçlük çektikleri alanlara göre eğitim verildiğinde öğrenebileceklerini unutmamak gerekir.

    BELİRTİLERİ

Genel Anlamda

  1. Birçok alanda zeki görünmesine karşın okul başarısı düşüktür.
  2. Başarı durumu günden güne hatta saatten saate değişiklik gösterir.
  3. Bazı ders/alanlarda başarısı normal hatta normalin üstünde iken, bazı ders/alanlarda düşüktür.

Türkçe Dersinde okumada dikkat çeken belirtileri:

  1. Okuması yaşıtları seviyesinin altındadır.
  2. Okumayı sevmez.
  3. Yaşıtlarından daha yavaş okur.
  4. Bazı harflerin seslerini öğrenemez[harfin şekli ile sesini birleştiremez]
  5. Sessiz ya da sesli okurken kelimeleri parmağıyla izler.
  6. Sınıf düzeyinde bir parça okurken satır, kelime ya da harf atlar ya da tekrar okur.
  7. Okurken anlamı bozacak kelimeleri parçadakilerin yerine koyar.[ne zaman yerine, nerede gibi]
  8. Kelimeleri hecelerken ya da harflerine ayırırken  zorlanır.

Türkçe Dersinde anlamada dikkat çeken belirtileri:

  1. Sınıf düzeyinde bir parçayı okuduğunda anlamakta zorlanır[eğer başka birisi okursa daha iyi anlar.]
  2. Okurken bazı harf ya da sayıları karıştırır, ters okur[b-d,b-p,6-9 vb.)
  3. Gördüğü şeyleri aklında tutmakta zorlanır.(görsel belleği zayıftır.)
  4. Nesnelerin boyutlarını, şekillerini, uzaklıklarını kavrayamaz(uzaklık, derinlik, boyut algısı zayıftır.)
  5. Eşyaları, resimleri, şekilleri eşleştirmekte güçlük çeker, belirli bir şeklin benzerini bulmakta zorlanır.
  6. Bazı harf, sayı ve kelimeleri yanlış duyar, karıştırır(m-n,f-v,b-m,kaş-koş, soba-sopa, bavul-davul gibi)
    Sözle verilen yönergeleri anlamakta güçlük çeker(ne söylediğini anlamaz)
    Söyleneni dinliyormuş gibi görünür(başkaları söyleneni yapmaya başladığı halde o
  7. Yönergelerin tekrarlanmasını ister)
    Birkaç şey birden söylendiğinde en az birini unutur[işitsel belleği zayıftır)
  8. Aynı zamanda işittiği 2-3 sesten birini duymaz(müzik dinlerken telefon sesini, kendisine seslenildiğini duymaz)

Türkçe Dersinde yazmada dikkat çeken belirtileri:

  1. Yaşıtlarına oranla el yazısı okunaksız ve çirkindir.
  2. Yazı yazmayı sevmez.
  3. Sınıf düzeyine göre yazı yazması yavaştır.
  4. Yazarken bazı harf ve sayıları ters yazar, karıştırır(b-p,m-n,ı-i,2-5,d-t,g-ğ,g-y,gibi)
  5. Yazarken bazı harfleri atlar ya da harf ekler.
  6. Sınıf düzeyine göre yazılı imla ve noktalama hataları yapar(küçük harf-büyük harf, noktalama hataları).
  7. Yazarken sayfayı düzenli kullanamaz(gereksiz satır atlar,boşluk bırakır,sayfanın belirli bir kısmını kullanamaz.).
  8. Yaşıtlarına oranla çizgileri kötü,dalgalıdır.
  9. Yaşıtlarına oranla insan resmi çizimleri kötüdür.

Matematiksel işlemlerde dikkat çeken belirtileri:

  1. Aritmetikte zorlanır(dört işlemi yaparken yavaştır, parmak sayar, yanlış yapar.)
  2. Sınıf düzeyine göre çarpım tablosu öğrenmede yaşıtları seviyesinin altındadır.
  3. Bazı aritmetik sembolleri öğrenmekte zorlanır, karıştırır(+,*,-)

Derslerle ilgili sorumluluk almada dikkat çeken özellikleri:

 

  1. Ev ödevlerini almaz, eksik kalır.
  2. Ev  ödevlerini yaparken yavaş ve verimsizdir.
  3. Ders çalışırken sık sık ara verir, çabuk sıkılır.
  4. Ders çalışmayı sevmez.
  5. Ödevlerini yalnız başına yapmaz.
  6. Odası, çantası ve eşyaları, giysileri dağınıktır.
  7. Defter, kitaplarını kötü kullanır, yırtar.
  8. Defter, kalem ve diğer araçlarını kaybeder.

Kavramları algılamada dikkat çeken belirtileri

  1. Zamanını ayarlamakta zorluk çeker(bir işi yaparken ne kadar zaman geçirdiğini tahmin edemez).
  2. Üzerine aldığı işleri düzenlemekte zorluk çeker, nereden başlayacağını bilemez.
  3. Sağ-sol karıştırır. Yönünü bulmakta zorlanır[doğu-batı, kuzey-güney, kavramlarını karıştırır).
  4. Burada, şurada, orada gibi işaret sözcüklerini karıştırır.
  5. Alt-üst, ön arka gibi kavramları karıştırır.
  6. Zaman kavramlarını karıştırır.(dün-bugün, önce-sonra gibi).
  7. Yıl, ay, gün, mevsim kavramlarını karıştırır(hangi mevsimdeyiz denilince ocak diye cevap verir).
  8. Saati öğrenmekte zorlanır.

Hissetme ile ilgili dikkat çeken özellikleri:

 

  1. Gözü kapalı iken avucuna çizilen sayı, harfi anlayamaz.
  2. Gözü kapalı iken hangi parmağına dokunulduğunu anlayamaz.

Sosyal anlamda dikkat çeken belirtileri:

 

  1. Dinlediği, okuduğu bir öyküyü anlatması istendiğinde öykünün başını sonunu karıştırır.
  2. Haftanın günlerini ya da ayları sırayla sayabilir ama karışık sorulduğunda bir sonrakini bilemez.
  3. Okulda öğrendiklerini ya da çalıştıklarını çabuk unutur.
  4. Duygu ve düşüncelerini sözel olarak ifade etmekte zorlanır.
  5. Serbest konuşurken düzgün cümleler kuramaz.
  6. Kalabalıkta konuşurken heyecanlanır, takılır, şaşırır.
  7. Bazı harflerin seslerini doğru olarak telaffuz edemez,(r,ş,j gibi harfleri söyleyemez, yanlış söyler).
  8. Konuşması yabancılar tarafından zor anlaşılır.
  9. Top yakalama, ip atlama gibi işlerde yaşıtları seviyesinin altındadır.
  10. Sakardır, düşer, yaralanır, istemeden bir şeyler kırar.

El becerileri açısından dikkat çeken belirtileri

  1. Çatal, kaşık kullanmakta zorlanır.
  2. Ayakkabı, kravat bağlamayı beceremez.
  3. El becerilerine dayalı işlerde zorluk çeker(düğme ilikleme, makas kullanma, boncuk dizme gibi).

Diğer bazı belirtileri:

 

  1. Düşünmeden aniden aklına eseni yapar.
  2. İstedikleri yapılmadığında aşırı tepki gösterir, öfkelenir.
  3. Eleştirildiğinde aşırı tepki gösterir, öfkelenir ya da dikkate almaz(eleştiriye toleransı azdır).
  4. Daha çok yalnız olmayı tercih eder, fazla arkadaşı yoktur.
  5. Arkadaş ilişkileri iyi değildir.
  6. Yaşıtları yerine daha çok yetişkinlerle ya da kendinden küçüklerle birlikte olmaktan keyif alır.
  7. Hayal kurar, dalgındır, sınıfta uyur.
  8. Yaşıtlarına oranla sınıf ya da okul kurallarına uymakta zorluk çeker.
  9. Değişikliklere zor uyum sağlar.
  10. Duygu durumu çok sık değişir.(neşeli iken aniden öfkelenebilir9.
  11. Kendisine güveni azdır.
  12. Gergin ya da huzursuzdur(dudaklarını ısırır, sık tuvalete gider, saçıyla oynar).
  13. Kendisini fiziksel olarak beğenmez.
  14. Hızlı hareket eder, hızlı konuşur.
  15. Aşırı hareketlidir.(eli ayağı oynar, kıpırdanır, mırıldanır).
  16. Uzun süre yerinde duramaz.
  17. Yoğun görsel dikkat gerektiren işlerden kaçınır.
  18. Dikkatini ayrıntılara veremez, dikkatsizce hatalar yapar.
  19. Dikkati kolayca dağılır(başkasının sesinden, hareketinden dahi dikkati dağılır).
  20. İşlerini bitirmede yavaştır, oyalanır, nadiren başladığı işi bitirir.
  21. Başarılı olamadığı zaman çok çabuk vazgeçer.
  22. Okulla ilgili ya da başka faaliyetlere katılmak istemez
  23. Okulda hevessizdir. Çok az çaba gösterir.

NEDENLERİ

Özel öğrenme güçlüğünün nedenleri tam olarak bilinememekle birlikte araştırmalarla desteklenen bazı nedenler söylenebilir.

1. Doğum Öncesi Nedenler
  Annenin yetersiz beslenmesi
  Annenin alkol ya da ilaç kullanması
  Annenin geçirdiği kızamıkçık, suçiçeği gibi hastalıklar ve enfeksiyonlar
  Kan uyuşmazlığı

2. Doğum Sırasındaki Nedenler
  uzun ve zor doğum
  Plasenta ve göbek kordonu anomalileri
  Doğum aletlerinin yol açtığı yaralamalar
  Doğum sırasında kullanılan ilaçlar
  Doğum sırasında bebeğin oksijensiz kalması

3. Doğum Sonrası Nedenler
  Doğumdan sonra nefes alana kadar geçen sürenin uzunluğu 
  Küçük yaşta geçirilen ateşli hastalıklar
  Beyin hasarı oluşturan kazalar, çarpmalar ve tümör

4. Genetik Yatkınlık
  Ailede öğrenme bozukluğu olan başka kişilerin olması
  Kardeşlerde, özellikle de ikizlerde özel öğrenme güçlüğü olma olasılığı yüksektir. Tek yumurta ikizlerinde bu olasılık daha da yüksektir.


5. Beyindeki Yapısal İşlev Farklılıkları
  Beynin her iki yanında bulunan işitsel algılama bölgesinin diğer kişilerin tersine her iki yanda da eşit ya da sağda daha büyük olması.
  Okuma sırasında dil ve görsel algılamayla

   İlgili alanlarda daha az aktivasyon ve daha az kanlanma olması.

ÖĞRETMENE ÖNERİLER

  1. Özel öğrenme güçlüğünün tedavisi eğitimdir. Çocuk normal eğitime devam ederken bireysel ya da grup halinde özel eğitime alınır. Ancak normal eğitiminde de öğretmenin bu çocukların özelliklerine dikkat ederek onlara uygun eğitimi ve desteği vermesi gerekmektedir.
  2.  Çocuğa karşı anlayışlı ve sabırlı davranın. Bu durumun beynindeki yapısal ve işlevsel bir sorundan kaynaklandığını, çocuğun zekâ düzeyinin düşük olmadığını unutmayın.
     Öğrencinin kuvvetli ve zayıf yönleri ile yapabildikleri ve yapamadıklarını tanıyın. Öğrenciye özgü bir programla öğretimi gerçekleştirin.
  3. Öğrencinin normal eğitimin yanı sıra bireysel ve/veya grup eğitimi alması gerekmektedir. Öğrencinin özel eğitimden yararlanmasını sağlayın. Çalışmalarınızı verilen özel eğitime paralel yürütün, bu eğitimi veren uzmanlarla işbirliğine girin.
  4.  Özel öğrenme güçlüğü yaşayan çocuklar normal sınıflarında kaynaştırma uygulamasıyla Bireysel Eğitim Programı (BEP)düzenlenerek eğitim-öğretim görmelidirler.
  5. Öğrencilerin sınıf içinde kendilerini iyi hissetmelerini sağlayacak güvenli bir ortam yaratılmalı, diğer öğrencilerin de bu çocuğa karşı anlayışlı olmaları ve farklılığına saygı göstermeleri öğretilmelidir.
  6.  Öğrencinin yapabildikleri ile yapma çabaları ve girişimleri desteklenmeli, takdir ve teşvik edilmelidir.
     Öğrencinin ailesi ile sürekli iletişim ve işbirliği içinde olarak okulda yapılan çalışmaların evde aile tarafından da desteklenmesini sağlayın. 

  7.  Öğrencilerinizin gelişim dönemi özelliklerini iyi bilin.
     Sınıf içinde öğrencinin kendine güvenini kazanmasını sağlayıcı çalışmalar yapın, ödüllendirin.
     Okul içinde bir sosyal faaliyete yönlendirerek başarı duygusunu tattırın.
  8. Yaramaz, tembel, dikkatsiz, aptal gibi olumsuz etiketlemelerden kaçının.
    Ön sıralarda oturtun ve derse katılımını sağlayın.
     Sınıfta öğrenme etkinliklerine katılmalarını sağlayıcı sorumluluklar verin.
     Başaramayacağı ödevler ve sorumluluklar vermekten kaçının. 
  9.  Yönergelerinizin basit, kısa ve net olmasına özen gösterin. Öğrenci bir yönergeyi yerine getirdikten sonra bir diğerini verin.
  10. Öğrenmenin kalıcı olmasını sağlamak amacıyla birden çok duyuya hitap edecek şekilde eğitim verilmesine özen gösterin.
  11.  Öğrenciyi diğer öğrenciler ile kıyaslamaktan kaçının. 
     Okuma ve yazmada güçlük yaşadıklarından, tahtaya yazdığınız yazıların büyük ve düzgün olmasına dikkat edin. Tahtadakileri deftere geçirmesi için öğrenciye ek süre verin.
  12.  Öğrencinin hangi öğrenme kanalında  zorluğu olduğunu, hangi öğrenme kanallarını daha iyi işlediğini bilin. Bu herhangi bir konuyu kavratırken hangi öğrenme metotlarını kullanacağınızı belirleyecektir.
     Bu çocuklara önemli sınavların sözlü olarak yapılması, yazılı yapılacaksa çoktan seçmeli test yapılması daha uygun olacaktır.
  13.  Öğrenciye bilgi verilirken kısa aralıklarla bilgileri özetleyin.
     Öğrencinin öğrendiği bilginin detaylarına odaklanmasını sağlayın. Ona ayrıntıları sorgulatacak ve öğrendiklerinin kalıcı olmasını sağlayacak sorular sorun.
  14. Okuma çalışmaları yapılırken okumaya başlamadan önce, okuma parçasını gözden geçirmesine izin verin, kısa ve kolay okuma parçalarından başlayın.
  15. Çocuğa noktalama işaretlerine dikkat ederek okuma çalışmaları yaptırılabilir.
     Okurken konunun önemli yerlerinin altını renkli kalemlerle çizerek okuması yararlı olabilir.
     Harfleri ters yazıyorsa harflerin yazılı olduğu bir kart hazırlayın, kartlara bakarak doğru yazmasını ve sonradan hatalarını düzeltmesini sağlayın.
  16. Geniş kapsamlı ödevleri ya da görevleri küçük parçalara ayırarak yapmasını sağlayın.
     Yazma çalışmalarında cümleleri gruplara ayırarak, önce belli bir grubu yazarak sonradan hatalarını kontrol etmesini sağlayın. Okurken parmağıyla takip etmesine izin verin.
  17. Çocuğa verdiğiniz ödevleri alıp almadığını ve sonra da yapıp yapmadığını kontrol edin.
     Çok zor ödevler vermekten kaçının. Zorlandığı konularla ilgili çocukla çalışın.Matematik işlemlerinde parmaklarını kullanmasına izin verin.
  18. Sınıf içinden bir arkadaşının ona çalışmasında yardımcı olmasını sağlayın. Ancak bu öğrenci sınıfın çalışkan bir öğrencisi olmaktan çok çocuğun güvendiği ve sevdiği biri olmalıdır.
  19.  El yazısı için öğrenciyi cezalandırmayın, kullandığı herhangi bir yöntemi kabul edin.
     Grup oyunlarına katılımını yüreklendirin.
     Zorlandığı durumlarda hatırlatıcı ipuçları verin.
ÖZEL ÖĞRENME GÜÇLÜĞÜ
0 votes, 0.00 avg. rating (0% score)

Bir yanıt bırak

*

Bu site, istenmeyenleri azaltmak için Akismet kullanıyor. Yorum verilerinizin nasıl işlendiği hakkında daha fazla bilgi edinin.